Multiplex platen zijn houten platen, die heel geschikt zijn om er als handige klusser zelf dingen van te maken. Het is prettig te bewerken materiaal, waar je meubels, interieurs, speelgoed en allerlei andere houten producten van kunt maken.
Platen van multiplex zijn echter niet gemaakt van massief hout. De platen bestaan uit dunne laagjes hout van een bepaalde houtsoort, die kruislings op elkaar worden gelegd. Daarna worden ze verlijmd en op elkaar geperst.
Het resultaat is sterker en minder zwaar dan een massief houten plaat. Een voordeel van multiplex platen is, dat ze onder invloed van vocht vrijwel niet kunnen vervormen.
Soorten multiplex
Multiplex is een verzamelnaam voor platen die met behulp van lijm en dunne laagjes fineer worden gemaakt. De sterkte en eigenschappen van de platen zijn voor een groot deel afhankelijk van de houtsoorten die worden gebruikt. Daarnaast maakt het uit op welke wijze de platen zijn afgewerkt.
Het meest bekend zijn de standaard multiplex platen. Binnen deze soort bestaan allerlei kwaliteiten, die – zoals gezegd – afhankelijk zijn van de gebruikte houtsoort en van de dikte van de laagjes fineer. Underlayment behoort bijvoorbeeld tot de multiplex platen, maar dan met hele dikke fineerlagen.
Dit wordt gebruikt voor ondersteunende functies, zoals wandbekleding, verpakkingen en ondervloeren.
OSB platen vallen officieel ook onder de multiplex platen. In dit geval wordt er niet gewerkt met kruislings verlijmde fineerplaten, maar met grote houtsnippers. Deze platen zijn geschikt als constructiemateriaal, maar vanwege de bijzondere motieven op de platen worden ze ook regelmatig toegepast als afwerking in de meubelindustrie en in interieurs.
Betonplex is een bijzonder soort multiplex omdat het uitzonderlijk goed bestand is tegen vocht. De andere soorten multiplex moeten liefst worden gebruikt op droge plekken. Maar Betonplex heeft een waterdichte afwerklaag. Het wordt veel toegepast in betonnen bekistingen.
Houtsoorten voor standaard multiplex platen
De kwaliteit van het hout en de lijmsoorten hebben invloed op de eigenschappen van multiplex platen. Een eigenschap die alle multiplex platen hebben is dat ze bijzonder vlak zijn en dat het oppervlak er uitziet als massief hout. Maar als je naar de zijkanten van de plaat kijkt zijn de afzonderlijke laagjes hout goed te onderscheiden. Door het lijmen en persen kunnen de meeste multiplex platen beter tegen vocht dan een massief houten plaat.
Multiplex platen van berkenhout
Een kenmerk van multiplex platen van berkenhout is, dat de laagjes fineer die gebruikt worden erg dun zijn. Dat betekent dat er voor één plaat meerdere fineerlagen moeten worden gebruikt. Dat zorgt ervoor dat de platen erg stijf zijn en vrijwel niet kunnen doorbuigen. Het berkenhout zorgt voor een prachtige uitstraling. Die tekening komt extra naar voren als het hout wordt afgewerkt met een lak.
Multiplex platen van Okoumé
Wie houten constructies in de badkamer wil maken of een zelfgemaakt houten meubel buiten wil neerzetten kan daarvoor het beste de multiplex platen van Okoumé hout gebruiken. Dit type hout is van nature tamelijk ongevoelig voor de weersomstandigheden.
Het kan vrij goed tegen vocht en verweert niet snel in de wind. Okouméplaten zijn verlijmd met een lijmsoort die watervast is.
De platen zijn ook verkrijgbaar in een variant die al is voorbehandeld met een laag grondlak. Desondanks wordt aanbevolen om je constructie na voltooiing alsnog te verven of lakken voor een betere vochtbestendigheid.
Multiplex platen van populierenhout
Voor constructies die een zachtere houtsoort vergen die gemakkelijk kan worden bewerkt, kun je multiplex platen van populierenhout gebruiken. Het hout van de populier weegt relatief weinig en het hout is lang niet zo hard als andere houtsoorten.
De kleur van multiplex platen van populier is uitgesproken warm, vooral als het hout wordt gelakt. Dit materiaal wordt veel toegepast in interieurs. Het lage gewicht maakt het ook erg geschikt als grondstof voor speelgoed.
Multiplex platen bewerken
Multiplex platen kunnen op dezelfde wijze worden bewerkt als massief hout, maar je moet met een paar dingen rekening houden. Als er in het materiaal geschroefd of gespijkerd moet worden is het noodzakelijk om voor te boren. Anders is de kans groot dat het multiplex gaat splijten. Het zagen in het materiaal gaat uitstekend.
Vergeet echter niet om na afloop de splinters weg te schuren. Een constructie die af is kan het beste worden afgewerkt met een lak en een laag grondverf. Dat helpt voorkomen dat er gemakkelijk beschadigingen en splinters ontstaan.