Multiplex platen als constructiemateriaal

Multiplex platen zijn onder klussers één van de meest bekende materialen om zelf meubels, speelgoed of andere constructies van te maken. Het bewerken van deze platen lijkt sterk op de wijze waarop massief houten platen worden bewerkt, maar met sommige eigenschappen van het materiaal moet wel rekening worden gehouden.

Over het algemeen is de kwaliteit van multiplex platen echter beter dan die van massief houten platen. Ze zijn lichter, sterker, stijver en kunnen beter tegen vochtige omstandigheden. Voor het optimale resultaat moet je echter goed opletten dat je de juiste variant van de multiplex platen aanschaft.

Bewerken van multiplex platen

Over het algemeen is het niet moeilijk om multiplex platen te bewerken. Ondanks dat de platen op basis van de ene houtsoort wat harder zijn dan de andere zijn ze gemakkelijk te zagen. Je hebt geen last van de houtrichting, zoals bij massief hout, waardoor het gemakkelijk is om een ontwerp precies uit te zagen.

Aanbevolen wordt om een niet te grof getande zaag te gebruiken, want dan ontstaan er aan de onderzijde van de zaagsnede grote splinters. In multiplex platen kunnen gemakkelijk gaten worden geboord. Als het materiaal moet worden geschroefd of gespijkerd is voorboren gewenst om splijten van het hout te voorkomen.

Productie van multiplex

Het is niet verrassend dat de eigenschappen van multiplex platen sterk lijken op die van massief houten platen. Multiplex wordt immers gemaakt van echt hout. Dat wordt versneden tot dunne plakjes fineer, die kruislings op elkaar worden gelegd.

Vervolgens wordt er een lijmlaag toegevoegd en worden de plakjes fineer op elkaar geperst. Als het geheel is uitgehard is er een plaat ontstaan met het uiterlijk van een houten oppervlak. Maar als je naar de zijkant van de plaat kijkt zijn de laagjes fineer te zien.

Kwaliteitsverschillen door houtsoorten

De eigenschappen van multiplex platen zijn afhankelijk van de houtsoort die als grondstof voor het materiaal wordt gebruikt. Dat kan een oorzaak zijn voor verschillen in sterkte, de wijze van het bewerken, de bestendigheid tegen vocht en de kleur van de platen.

Als er voor onbehandelde multiplex platen wordt gekozen kun je die kleur en de tekening van het hout versterken door het materiaal te lakken. Doe dat bij voorkeur als je je constructie al af hebt. Hier volgen in het kort de eigenschappen van multiplex platen die zijn gemaakt van 3 bekende houtsoorten.

Okoumé

Okoumé is een houtsoort die goed tegen de weersomstandigheden kan. Het verweert niet snel in de wind en kan goed tegen vocht. Multiplex platen die zijn gemaakt van deze houtsoort worden verlijmd met een watervaste lijmsoort. Sommige van deze platen worden standaard al voorzien van een laag grondverf bij wijze van extra bescherming tegen vocht. Multiplex platen van Okoumé zijn bij uitstek geschikt voor constructies die buitenshuis of in de badkamer worden neergezet.

Populier

Het hout van de populier is opvallend licht in vergelijking met andere houtsoorten. Dat voel je meteen als je een multiplex plaat van deze houtsoort in de handen hebt. Wat kleur betreft valt het hout van de populier op door de warme kleuren. Door deze platen te lakken krijgt de constructie die je ervan hebt gemaakt een zachte uitstraling. Vanwege het lage gewicht en de aangename uitstraling worden multiplex platen vaak gebruikt om er speelgoed van te maken.

Berken

Multiplex platen van berkenhout worden het meest verkocht. Deze platen hebben de prachtige uitstraling van berkenhout. De laagjes fineer die bij deze platen worden gebruikt zijn extreem dun, waardoor er meer laagjes in een plaat multiplex passen. Het effect van dat grote aantal laagjes is, dat de plaat erg sterk is en nauwelijks kan doorbuigen, zelfs niet onder druk. Als deze platen met fijn getande zaag worden gezaagd heb je nauwelijks last van splinters.

Conclusie

Multiplex platen zijn vaak nog gemakkelijker te bewerken dan massief houten platen, terwijl ze sterker, beter bestand tegen vocht, en minder zwaar zijn. Het is van belang om bij aankoop op te letten of je wel het juiste soort multiplex platen hebt uitgekozen. Met name de vochtbestendigheid is een factor die per houtsoort enorm kan verschillen, maar ook de uitstraling van de multiplex platen kan een rol spelen. Vooral als je van plan bent om je constructie te lakken is het van belang om de juiste houtsoort te kiezen.

Betonplex: meer dan alleen voor de bouw

Betonplex is een product dat vooral wordt gebruikt in de bouw. Zoals de naam al doet vermoeden wordt het hoofdzakelijk gebruikt om er bekistingen voor beton van te maken. Het materiaal is echter geschikt voor veel meer toepassingen en er zijn vrij veel soorten betonplex verkrijgbaar.

De platen zijn leverbaar in elke gewenste dikte en redelijk gunstig geprijsd. In deze blog worden de kenmerken van betonplex uit de doeken gedaan. Je kunt deze informatie gebruiken om het juiste plaatmateriaal te selecteren voor de klus die jij in gedachten hebt.

Wat is betonplex?

Tussen alle houten plaatmaterialen die worden gemaakt van houtsnippers en bindmiddel komt multiplex het dichtst bij betonplex in de buurt. Sterker nog, in feite is betonplex hetzelfde als multiplex, maar dan voorzien van een extra toplaag van epoxy op het materiaal.

Die toplaag voelt vettig aan en zal zich niet hechten aan andere materialen. De laag is bovendien krasvast en waterdicht.

Een plaat betonplex is daardoor zeer geschikt voor gebruik buitenshuis bij toepassingen die veel van het materiaal vergen. Net als multiplex zijn er aanzienlijke kwaliteitsverschillen in de platen als gevolg van de verschillende kwaliteiten van de houtvezels die als grondstof worden gebruikt.

Bekistingen

Betonplex is in eerste instantie speciaal ontwikkeld om te worden gebruikt als bekisting voor het storten van beton. Het was daarbij van belang dat er gemakkelijk een mal kon worden gemaakt van het betonplex. In die mal wordt beton gestort, dat exact de gewenste vorm krijgt.

Uiteraard is een belangrijke eigenschap van bekisting dat het beton niet vast blijft plakken aan de toplaag, want dan raakt het beton beschadigd als de bekisting wordt verwijderd. Het is daarnaast van belang dat betonplex sterk genoeg is om het beton vast te houden.

In de praktijk wordt een bekisting vrijwel altijd gemaakt van platen met een dikte van 18 mm.

Duurzaamheid

Bij betonplex wordt de mate van duurzaamheid afgemeten aan de kwaliteit van het materiaal. Bekisting wordt niet één keer gebruikt, maar meerdere keren. Als er van betonplex een mal wordt gemaakt voor een betonnen tafel of een aanrecht, kan die tientallen keren worden gebruikt om er identieke producten van te maken.

De variant van betonplex die hiervoor wordt gebruikt is vrijwel altijd gebaseerd op multiplex met berkenhout. Dit buigt niet door, zelfs bij zeer zware belastingen.

Betonplex dat spaanplaat als basismateriaal bevat is minder sterk. Het kan slechts één keer worden gebruikt als bekisting en wordt daarom als niet duurzaam gekwalificeerd.

Varianten van betonplex

In het voorgaande is al duidelijk geworden dat betonplex in verschillende varianten verkrijgbaar is. De variant die spaanplaat als basis heeft wordt hier buiten beschouwing gelaten. Alleen de soorten die op basis van multiplex zijn gemaakt worden kort besproken.

Betonplex van populier

Van het hout van populieren is bekend dat het minder sterk is dan andere houtsoorten. Dat effect is ook zichtbaar bij betonplex. Bekistingen die hiervan worden gemaakt gaan slechts een paar keer mee. Het gebruik van betonplex van populier kan echter een een bewuste keus zijn voor kleine series betonnen elementen, want deze variant is veel goedkoper dan de sterkere varianten.

Betonplex van hardhout

Hardhout als basis voor betonplex is een goede middenweg. De watervastheid van deze variant is redelijk goed, waardoor het materiaal een tamelijk groot aantal keren kan worden gebruikt. Deze variant kan prima dienst doen als mal voor een reeks betonnen producten.

Betonplex van berken

Ondanks dat betonplex van berken de duurste variant is, wordt deze het meeste gebruikt. Het materiaal is zeer goed watervast en erg sterk. Bij grote bouwprojecten worden de mallen soms tientallen keren ingezet. Het materiaal van een bekisting kan worden hergebruikt voor een andere bekisting.

Andere toepassingen van betonplex

Vanwege de sterke gladde watervaste beschermlaag zijn er veel meer toepassingen voor betonplex. Het materiaal wordt ook gebruikt als steigerplanken en als tijdelijke bescherming van een vloer. Buiten de bouwsector zijn de gunstige eigenschappen van betonplex inmiddels ook bekend.

Vanwege de slijtvastheid zijn de platen ideaal om er de bak van een aanhangwagen van te maken, of om er de binnenzijde van bergruimten mee te bekleden. Het kan immers geen kwaad als er met zware spullen over het materiaal wordt gesleept. Bij de dierenopvang wordt betonplex vanwege de sterkte en waterbestendigheid veel toegepast in de verblijven.